تکريم و احترام بزرگان جامعه يکي از سنت هاي پسنديده مي باشد که در عصر ماشين و تکنولوژي توجه کمي به آن مي شود. در بعضي از کشورها براي تداوم اين ويژگي اجتماعي روزي را به عنوان «روز سالمندان» در نظر گرفته اند تا حداقل سالي يک بار افراد جامعه به ياد آنان افتاده و ضمن گراميداشت آنان تعادل روحي و رواني جامعه تقويت گردد.
در سيره نبي مکرم اسلام (ص) بزرگي و قابليت احترام و تکريم فقط در کبر سن خلاصه نشده و طيف وسيعي از افراد قابل احترام در اين دائره قرار مي گيرند.
پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد (ص) در تکريم سالمندان فرموده اند :
« اِنّ من اجلال الله عزّوجلّ اکرام ذي الشيبه المسلِم ؛ تکريم مسلمانان سالخورده جزو تجليل حضرت احديت است»
« تُجِبّوا المَشايِخ فَاِنّ تَبجيلَ المَشايِخِ من اِجلال الله وَ مِن لم يُبجِلّهم فَلَيسَ مِنّا ؛ پيران را بزرگ شماريد همانا گراميداشت آنان تجليل از خداوند متعال است و هرکس چنين نکند از من نيست.»
در کشور ما نیز اتفاق نظر اعضای شورای فرهنگ عمومی بر این بود که روز بازنشستگان با یک روز در تقویم رسمی کشور تلفیق شود که بهترین روز برای این منظور روز 25 ذیحجه یعنی روز خانواده انتخاب شد و از سال 1386 روز 25 ذی الحجه به عنوان روز خانواده و تکریم بازنشستگان در تقویم رسمی کشور درج شده است.
علت انتخاب این روز، شأن نزول آیه «هل اتی» در سوره انسان که راجع به خانواده و استحکام پایه‌های آن است، عنوان شده است. سوره هل اتی در روز 25 ذیحجه در شأن اهل بیت پیامبر (ص) نازل شد که پس از سه روز روزه و انفاق افطار خود، از طرف خداوند اطعام شدند.
تکریم بازنشستگان به عنوان سرمایه های اجتماعی که سالهای طلایی عمر شریف خود را در راه خدمت صادقانه صرف کرده و در سخت‌ترین شرایط و با امکانات محدود همواره در راه توسعه کشور گام برداشتند باید به فرهنگ عمومی و وظیفه همگانی خصوصاً دستگاه‌های اجرایی تبدیل شده و نباید به یک روز خاص موکول شود . به ویژه شایسته است دستگاه های اجرایی استمرار نشست های دوره ای و استفاده از تجربیات این عزیزان را در دستور کار خود قرار دهند.
اهمیت این موضوع در ارتباط با بازنشستگان بنیاد شهید و امور ایثارگران که در دوران جنگ تحمیلی و پس از آن با خدمات ایثارگرانه خود افتخار خادمی خانواده شهدا و ایثارگران عزیز را کسب نمودند دوچندان می نماید.
موضوع تکریم بازنشستگان در بند (8) سیاستهای کلی نظام اداری به شرح: «حفظ كرامت و عزت و تأمين معيشت بازنشستگان و مستمري بگيران و بهره گيري از نظرات و تجارب مفيد آنها» مورد عنایت قرار گرفته است.
با مرور بخشی از بیانات مقام معظم رهبري در سال 1386 که به مناسبت روز تکریم بازنشستگان ایراد شد، اهمیت این موضوع بیشتر نمایان می شود:
- وضع فعلى بازنشستگان به صورت يك الگو مقابل چشم كاركنان فعلى قرار خواهد گرفت.
- به وضعيت بازنشسته‌ها برسيد. اگر مى‌خواهيد در دستگاه شما افراد خوب كار كنند، راهش اين است كه به بازنشسته‌اى كه الان هيچ كارى براى شما نمى‌كند، خوب برسيد.
- اگر خداى ناكرده نسبت به بازنشستگان بى‌اعتنايى، بى‌احترامى و بى‌توجهى شود و آنها دچار مشكل شوند، اين آيينه‌ى فرداى كاركنان امروز خواهد بود.
- بازنشستگان، نيروى فعاله‌ى كشور در اندكى پيش از اين هستند كه تلاش كرده‌اند، زحمت كشيده‌اند، بسيارى از آنها شب و روز و عمر و جوانى خود را صرف كار كرده‌اند و بايد كشور به اين تلاش و به اين زحمت‌كشى مستمر دوران عمر پاسخ گويد.
- اين را بدانيد كه وضع فعلى بازنشستگان، در واقع هميشه به صورت يك الگو در مقابل چشم كاركنان فعلى دولت قرار خواهد گرفت.
- هرچه وضع بازنشستگان در كشور بهتر باشد، كاركنان فعلى دولت با دلگرمى بيشترى كار خواهند كرد؛ چون مى‌دانند فردا كه به آن وضع رسيدند، اوضاعشان خوب خواهد گذشت.
- دستگاه دولتى بايد به صورت اساسى به مسأله‌ى بازنشستگان، به خصوص كسانى كه در پوشش سازمان تأمين اجتماعى و سازمان‌هاى دولتى، بيمه و تأمين هستند، توجه و به صورت ويژه به آنها رسيدگى كند.
- بازنشسته از شاغل جدا نيست، بازنشسته آيينه‌ى شاغل است، آيينه‌ى آينده‌ى شاغل است. بازنشسته يعنى آن فردايى كه امروز شده؛ همه‌ى فرداها يك وقت امروز خواهد شد؛ چون قطعى است.
علیرغم مبانی قانونی و توصیه های فوق ، به دلیل انباشت عقب ماندگی افزایش مستمری از تورم سالیانه ، بازنشستگان در سالهای اخیر با مشکلات معیشتی مواجه شدند که با پیگیری های انجام شده از سوی تشکل های صنفی بازنشستگان از جمله کانون بازنشستگان بنیاد شهید و امور ایثارگران، در قانون برنامه ششم توسعه و قانون بودجه سالهای 1399 و 1400 موضوع متناسب سازی مستمری بازنشستگان شکل قانونی به خود گرفت و با اجرای آن (هر چند به صورت ناقص برای مستمری بگیران سازمان تأمین اجتماعی) بخش مهمی از دغدغه بازنشستگان عزیز بر طرف شد.
در مورد خدمات رفاهی بازنشستگان نیز تبصره۲ماده 7 ضوابط اجرایی قانون بودجه سال 1399 و ۱۴۰۰ کل کشور ، دستگاه‌های اجرایی را مکلف نموده «در حدود تکالیف قانونی نسبت به ارایه امکانات رفاهی به بازنشستگان و مستمری‌بگیران خود در سقف اعتبارات ابلاغی مربوط اقدام نمایند» به این ترتیب خوشبختانه از سال 1399 با اجرای متناسب سازی حقوق بازنشستگان و برقرای خدمات رفاهی بازنشستگان اقدام مؤثری در خصوص بهبود وضعیت معیشت بازنشستگان صورت پذیرفته است که به مصداق آیه شریفه «... لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ ... » از عنایت معاون محترم رییس جمهور و ریاست عالی بنیاد شهید و امور ایثارگران و سایر مدیران محترم بنیاد در برقراری خدمات رفاهی بازنشستگان بنیاد صمیمانه قدردانی می شود.
باید در حوزه فرهنگ سازی تکریم بازنشستگان و بهداشت و سلامت جسمی و روحی بازنشستگان به ویژه در این دوران که اپیدمی کرونا خیلی از افراد سالمند را گوشه گیر کرده است بیشتر تلاش شود . با یاد آوری این نکته که تکریم و تجلیل از بازنشستگان در واقع تکریم خوبی‌ها و انگیزه بخشی به نیروهای جوان است.
با تقدیم تبریک روز خانواده و تکریم بازنشستگان به حضور پیشکسوتان عرصه خدمت به خانواده محترم شهدا و ایثارگران ، سلامتی و طول عمر با عزّت برای بازنشستگان عزیز از درگاه خداوند متعال مسئلت می نماییم.
کانون بازنشستگان بنیاد شهید و امور ایثارگران